2021 Yılında Piyasalar Nasıl Olacak?2020 Yılını geride bırakırken hepimizin aklında 2020 yılı kötü bir yıl olarak kaldı. Birçoğumuz, bitsin artık bu kötü yıl diyerek yeni bir yıla başlama hevesi var.
2020 yılında pandemi, savaşlar, jeopolitik çatışmalar, depremler, siyasi çalkantılar, ekonomik zorluklar, ölümler, doğal afetler, sosyal patlamaların ayak izleri v.b. konuların yaşandığı bir yıl oldu.
Her kötü konu başlığı öncesi ve başlangıcında piyasalarda yatırımcılar panik ve korku halinde işlemler yaptılar. Ancak piyasalar her konu başlığı sonunda başladığı seviyenin üzerine çıkarak özellikle borsalarda çok yatırımcıyı terste bıraktı. Aslında bunun nedenini 2020 yılı başında yazdığım bir makalede açıklamıştım ve aynen öyle oldu. Her zaman panik yapan ve piyasayı okurken sadece rasyolara bakarak karar verenlerin kaybı büyük oldu. Halbuki yeni sistemi anlayabilen yatırımcılar ise 2020 yılı dalgalanma yılı olsa da çok güzel kazançlar elde etmeyi başardılar.
2021 Yılında Piyasalar 2020 Yılından Çok Farklı Olmayacak
2021 yılı da çok farklı olmayacaktır 2020 yılından. Değişim sürdükçe ( Teknoloji ve sistem değişikliği ) piyasalarda dalgalanmalar devam edecektir. Bu değişimin en büyük dayanağı ise covid-19 olacak ve belki de bu virüsün yeni sürümleriyle birlikte dünyada yapılmak istenen değişimin tamamlanmasına kadar sürecek bir dalgalanma olabilecektir. Bu yeni sisteme ayak uydurabilen ülkeler, şirketler, insanlar ayakta kalacaklar diğerleri ise çok net olarak yok olacaklardır. Diğer bir ifadeyle teknolojik gelişime ve yeni ekonomik sisteme uymak ana hedef olmalıdır. Ülkeler, şirketler ve insanlar tüm hedefini bu yeni sistem üzerine kurmalıdır.
2021 yılında değişim devam ederken yatırım kararlarınızı ekonomik verilere ya da felaket senaryolarına göre değil de paranın akış yönüne göre karar vermeniz gerekiyor. Yine bu değişimin sonucu yeni değerleme değişikliklerine göre yatırım yapmanız gerekmektedir.
Şu anda elimizdeki en önemli veri tüm dünyada faizlerin eksi ya da sıfır seviyesinde olmasıdır. Yine tüm dünyada rekor düzeylere çıkan para hacmidir. Bunun sonucu olarak gerçek ekonomik veriler bir kenara bırakılarak gelecekte iyi olabilecek sektörlerin ve şirketlerin değerlemeleri rekor seviyelerde artacağını bilmemiz gerekiyor. Örneğin 2020 yılı öncesinde tüm dünyada, bir teknoloji şirketinin çarpanı 2 seviyesindeyken şu anda bu çarpan 6 seviyelerine kadar gelmiş bulunuyor Dünya ortalamasında. Ya da e- ticaret sektörünün çarpanı 2,5 seviyesindeyken şuanda 5 seviyelerine geldiğini görüyoruz. Aynı şekilde ilaç ya da sağlık sektörünün çarpanı 2 iken şu anda 9’lara geldiğini görüyoruz. Bu süreç artarak devam edecektir. Bu süreç nasıl 1960’lı yılların başında otomotiv sektöründe çarpanlar rekor seviyede arttıysa şimdi farklı sektörler değerleme çarpanları artmaya başladı.
2021 Yılı ve Sonrası İçin Değerleme Artışına Uğrayacak Sektörler Nelerdir?
Teknoloji, ilaç, sağlık, lojistik, e ticaret, tarım ve gıda, sigorta ve kitle fonlama araçları, sanal ödeme sistemleri ve sanal paralar, nano teknoloji ve akıllı giyilebilir teknoloji ve enerji sektörleri değer artışlarına uğramaya devam edecektir tüm dünyada.
Buradan bir uyarı yapmak istiyorum; 2019 ve önceki yıllardaki eski klasik alışkanlıklarınızı bir kenara bırakalım artık. O dönemlerde bildiklerimiz sadece kitaplarda kaldı çok farklı değerleme başlıkları mevcut hale geldi.
Yeni formül;
Paranın Akış Yönü + Algılar + Mecburi Değişime Bağlı Değerlenme + İhtiyaçların Önceliği + Devlet Teşvikleri + Sisteme Dahil Olmak = Kazanç
Bu yeni kazanç formülüne ayak uyduramayanlar ya da hala bu değişim sürecinde eski klasik yöntemleri kullananlar asla kazanamayacaklar bu piyasada.
2021 Yılında Borsa Nasıl Olur?
2020 Yılından çok farklı olmayacaktır. Dalgalanmalar aynı sertlikte devam edecektir. Belki de daha da sert olabilecektir. Ancak konu başlığı ne olursa olsun dalgalanmanın başladığı tarihteki endeks seviyesi dalgalanmanın bitiminde daha yüksek olacaktır.
Unutmayalım buradaki asıl amaç; sistem ve piyasa yapıcıları sizlerin elinizdeki parayı almaktır ve sonrasında size daha yüksek fiyattan satmaktır. Bu yüzden orta ve uzun vadeli yatırımcı olmanız sizlerin yararınadır. Yatırımın büyüğü küçüğü olmaz sermayeniz her ne olursa olsun orta ve uzun vadede kazancınız daha yüksek olacaktır. İlk başlarda zarar etseniz de, olası bir dalgalanmada düştüğünde satmadığınız vakit dalgalanma sonunda mutlaka kar yazarsınız!
Öncelikle bir hisseyi neden aldığınızı çok iyi bilmeniz gerekiyor. Maalesef yatırımcıların büyük bir kısmı hisseyi sadece ismen biliyor! Ne iş yaptığını, bilançosunu, sektörünü hatta hissenin fiyatının nereden nereye geldiğini dahil bilmiyor. Yatırımcının baktığı doneler; tüyo, hisseyi kim yazmış, aracı kurum dağılımı, temel olmadan sadece teknik ya da hiçbiri ya tutarsa mantığıyla rastgele! Bu hem ülkemiz ekonomisi için hem de kendi aile bütçeniz için çok büyük bir kayıptır.
Şu anda borsada işlem gören şirketlerin içerisinde bu yüzden çok büyük uçurumlar bulunmaktadır. Örneğin saçma sapan bir şirket faaliyeti bile olmamasına rağmen çok yüksek değerde işlem görmektedir. Ya da diğer tarafta faaliyetleri çok iyi olup, arsa değeri kadar piyasa değerine sahip olamayan şirketler vardır. Değer yatırımcısı olun sosyal medya yatırımcısı değil! Kumar zihniyetini bırakın aksi halde bu sizlerin sonu olacaktır.
2021 Yılında Bist100 yoğun dalgalanmalarla birlikte ana hedef 1950 seviyesi olabilecektir. Ancak bu demek olmuyor ki her hisse değerlenecek ya da bazı hisseler endeks atış oranının üzerine çıkamayacak anlamına gelmiyor. Her zaman olduğu gibi şirket bazlı değerlemeler ön plana çıkacaktır. 2021 yılında bist100 için alt seviye ortalama 1260 üst seviye 1950 olabilecektir. (Dalgalı piyasalarda al sat yapmaktan itina edin ve orta uzun vadeli yatırımcı olmayı deneyin. Aksi halde dalgalar sizi yutacaktır. )
2021 Yılında Altın Nereye Gidebilir?
Altın için klasik bir söz vardır; Altın her yerde ve her zamanda altın’dır diye ve bu söz sanırım dünya döndüğü sürece devam edecektir. 2020 Yılında altın yatırımcısı çok güzel getiriler elde etti. 2021 yılında ise 2020 yılında olduğu kadar olmasa da kazançlar korunacaktır.
Altın için en büyük iki etken var. Birincisi Dünyada düşük faiz ve bol para, ikincisi ise korku ve algılardır. Bu nedenle 2021 yılında Altın ons fiyatı 1750 ile 2300 dolar seviyeleri aralığında olması çok muhtemeldir. Altın için diğer bir emniyet sibopu ise dünya merkez bankalarının hala yüksek miktarlarda rezervlerine altın almasıdır. Bu bile altın için değerlenme nedeni olabilecektir. Ben her zaman söylüyorum genel portföy oranlarında altın mutlaka yer almalıdır sigorta mahiyetinde.
2021 Yılında Döviz
Ülkemizde çok yüksek sayıda tasarruf sahibi vardır. Çok ilginç bir şekilde her dönem döviz mevduat hesapları artmaktadır. Özellikle 2020 yılı mevduat miktarları açısından rekorlar yılı oldu. Dövize talep artışı devam etmektedir. Piyasaya paralel bir şekilde döviz fiyatlarında da yoğun dalgalanmalar görmekteyiz. Döviz fiyatlanmasında jeopolitik kaygılar, ekonomik veriler, algılar, güven eksiklikleri etkili olmaktadır. Diğer bir etken ülkemize özgü sorun olan, merkez bankamızın döviz rezervlerinde olan erimedir. Bütün bunları birleştirdiğimizde çok basit mantıkla dövize olan talep devam edecektir ve bu konulara paralel dalgalanma sürecektir. Ayrıca unutmayalım ki; ihracata olan güvenle beraber devletin yeni politikası da göreceli olarak daha yüksek olan döviz kurlarıdır. 2021 yılı için dolar için alt seviye 7,38 üst seviye 8,80 aralığıdır beklentim.
NOT:( Ben hayatım boyunca yatırım amaçlı olarak döviz almadım hiç düşünmedim asla da düşünmem. Kendi ülkemin parasına daha fazla güveniyorum ve bazı risklerin olduğunu bilerek zaman zaman altın yatırımı yapmaktayım. Bilirim ki her alacağım dolar ekonomimize zarar verecektir daha ileri boyutlarda ise çok sayıda işsiz kardeşime neden olacaktır. Zaten düşündüğümüzde ülkem yoksa bende yokum!)
Görüldüğü gibi arkadaşlar piyasalarda dalgalanma devam edecektir ancak sizlerin yapması gereken asla algılara kapılmayarak sadece ülkenize güvenerek ve yeni kurulmaya çalışılan sistemi anlayarak her dalgalanmanın ve riskin ardından geleni bilerek yatırım yapmak olacaktır. Ben inanıyorum ki; bu değişimin ardından ülkemiz için çok güzel günler gelecektir. Korkuyla borsa olmaz korku edebiyatıyla hiçbir yere varamazsınız sadece yerinizde sayarsınız. Risklerin ardında duran fırsatları bulmaya çalışın odak noktanız her zaman fırsatlar tarafında olmalıdır.
Sağlıkla ve huzurla kalın ……..
